Pengenalan
Pernahkah anda dengar tentang surat kuasa atau dalam istilah undang-undangnya disebut sebagai Power of Attorney? Ramai orang tidak tahu bahawa dengan surat ini, anda boleh melantik orang lain untuk mewakili anda secara sah bagi melakukan sesuatu perkara – contohnya jual rumah, urus hartanah, atau wakili anda di bank. Artikel ini akan menjelaskan maksud surat kuasa, jenis-jenisnya, dan bagaimana ia digunakan di Malaysia.
Apa Itu Surat Kuasa?
Surat kuasa ialah satu dokumen sah yang memberi kuasa kepada seseorang (dipanggil pemegang kuasa atau donee) untuk bertindak bagi pihak orang lain (dipanggil pemberi kuasa atau donor) dalam hal tertentu.
Contoh Mudah
Bayangkan anda bekerja di luar negara dan mahu jual rumah di Malaysia. Anda boleh lantik adik anda sebagai pemegang kuasa melalui surat kuasa supaya dia boleh urus jual beli rumah bagi pihak anda, tanpa anda perlu balik ke Malaysia.
Jenis-Jenis Surat Kuasa di Malaysia
Di Malaysia, terdapat beberapa jenis surat kuasa yang biasa digunakan:
1. Surat Kuasa Am (General Power of Attorney)
- Memberi kuasa secara umum kepada pemegang kuasa untuk urus pelbagai perkara seperti kewangan, aset, urusan bank dan sebagainya.
- Biasanya digunakan untuk tujuan yang tidak terhad kepada satu tugasan sahaja.
- Namun ia terbatal secara automatik jika pemberi kuasa meninggal dunia atau hilang keupayaan mental.
2. Surat Kuasa Khas (Specific or Limited Power of Attorney)
- Kuasa ini hanya untuk satu tugasan atau urusan tertentu sahaja, contohnya menjual satu rumah atau mengurus satu akaun bank.
- Lebih terhad tetapi lebih selamat jika anda hanya mahu beri kuasa dalam perkara spesifik.
3. Surat Kuasa Wakil Harta Tak Alih (PA for Immovable Property)
- Khusus untuk urusan jual beli hartanah, termasuk mendaftarkan pindah milik di pejabat tanah.
- Biasanya perlu dicop di Lembaga Hasil Dalam Negeri (LHDN) dan didaftarkan di Pejabat Tanah.
Cara Menyediakan Surat Kuasa
Langkah-Langkah Umum:
- Lantik orang yang anda percayai – pilih individu yang bertanggungjawab dan boleh dipercayai.
- Tentukan skop kuasa – nyatakan dengan jelas perkara apa yang dibenarkan dan apa yang tidak.
- Draf surat kuasa – dapatkan bantuan peguam untuk sediakan dokumen yang sah dan terperinci.
- Tandatangan di hadapan peguam atau pesuruhjaya sumpah – untuk pengesahan.
- Cop hasil dan pendaftaran (jika perlu) – contohnya untuk urusan hartanah.
Bila Perlu Guna Surat Kuasa?
Situasi yang biasa berlaku termasuk:
- Anda berada di luar negara dan perlu urus hartanah di Malaysia
- Anda uzur atau tidak dapat bergerak
- Anda mahu pasangan anda urus akaun atau pinjaman bagi pihak anda
- Anda melantik ejen atau peguam urus jual beli rumah
Had dan Risiko
Walaupun sah di sisi undang-undang, surat kuasa juga boleh disalahguna jika diberikan kepada orang yang tidak bertanggungjawab. Oleh itu:
- Hadkan skop kuasa jika perlu
- Letakkan tempoh sah kuasa (contohnya: hanya untuk 6 bulan)
- Sentiasa pantau dan pastikan salinan surat kuasa disimpan dengan selamat
Bila Surat Kuasa Terbatal?
Surat kuasa akan terbatal secara automatik jika:
- Pemberi kuasa meninggal dunia
- Pemberi kuasa hilang keupayaan mental (melainkan surat kuasa khas seperti enduring power of attorney, yang tidak diamalkan secara umum di Malaysia)
- Pemegang kuasa meninggal dunia atau menolak kuasa tersebut
- Ia dibatalkan secara bertulis oleh pemberi kuasa
Kesimpulan
Surat kuasa ialah satu alat undang-undang yang berguna, terutamanya apabila anda tidak dapat hadir sendiri untuk menguruskan sesuatu urusan penting. Namun, ia perlu digunakan dengan berhati-hati dan disediakan dengan teliti supaya hak anda sentiasa terpelihara.
